Theo Tập đoàn Hóa chất, sản xuất phân bón của các DN trong nước đạt thấp nhất so với nhiều năm gần đây. Theo thống kê 4 tháng đầu năm 2014, giá trị sản xuất kinh doanh phân bón và thuốc bảo vệ thực vật giảm 5,8% so với cùng kỳ 2013; doanh thu giảm 10,6%; tồn kho 685 nghìn tấn, ure tồn 138 nghìn tấn, NPK tồn kho 279 nghìn tấn… do cuối năm 2013 và đầu 2014 lượng phân bón ure và NPK nhập khẩu(NK) tăng mạnh, trong khi sản lượng ure của 4 nhà máy trong nước đã dư khoảng 300 nghìn tấn/năm.
Trong năm 2013, phân ure NK tăng 58,3% (798 nghìn tấn), phân NPK tăng 23,5% (421 nghìn tấn) và phân bón loại khác là 3,54 triệu tấn, giảm nhẹ 0,9% so với năm 2012. Còn từ đầu năm đến ngày 15.5.2014, tổng lượng phân bón các loại NK gần 1,24 triệu tấn, tăng 3,9%; nhưng trị giá NK là 386 triệu USD, giảm 20,4% do giá NK bình quân giảm 23,4%, trong đó chủ yếu là NK từ Trung Quốc.
Trước tình hình dó, từ ngày 1/1/2014, Bộ Tài chính đã điều chỉnh thuế suất ure NK từ 0% lên 3% để khuyến khích sản xuất ure trong nước. Điều này đã làm cho 4 tháng đầu năm 2014 lượng ure NK giảm tới 69% về lượng và 72% về trị giá so với cùng kỳ 2013.
Trước thông tin của Tập đoàn Hóa chất, lượng phân bón tồn kho hiện đã lên tới 685 nghìn tấn, trong đó ure tồn 138 nghìn tấn, tăng gần 900% so với cùng kỳ 2013. Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh tăng thuế NK ưu đãi mặt hàng phân ure từ 3% lên 6%, bằng mức trần cam kết WTO.
Với mặt hàng phân NPK, mức thuế hiện hành là 6%, thấp hơn mức trần cam kết WTO (6,5%). Nhưng biểu thuế NK ưu đãi hiện hành không quy định mức thuế suất lẻ (0,5%) nên mức 6% được coi là cao nhất theo cam kết WTO nên không điều chỉnh.
Đối với mặt hàng phân DAP, thuế suất đã tăng từ 0% lên 3%, áp dụng từ 01/01/2014. Hiện nay năng lực sản xuất DAP đạt 250 nghìn tấn/năm. Theo số liệu của TCHQ, lượng NK phân DAP trong hơn 4 tháng đầu năm là hơn 276 tấn, trong đó NK từ Trung Quốc là gần 244 nghìn tấn. Để khuyến khích sản xuất phân DAP trong nước, Bộ Tài chính dự kiến tăng thuế suất NK ưu đãi với mặt hàng này từ 3% lên 6% (bằng mức trần cam kết WTO).